Szubak Smirnowa (Attagenus smirnovi)

Kategorie: Gatunki szkodników, Owady, Szkodniki magazynowe - skórnikowate

Wygląd szkodnika

Dorosłe osobniki szubaka Smirnowa mierzą ok. 3-4 mm. Barwa pokryw jest jasnobrunatna ze złocisto-żółtym owłosieniem, a przedplecze i głowa są ciemne lub prawie czarne.

Rozwój szubaka smirnowa

Ponieważ pochodzi z Afryki, temperatura optymalna do rozwoju jest wysoka i wynosi około 24°C, dlatego w Polsce występuje tylko w budynkach. Obecny jest w naszych pomieszczeniach o każdej porze roku. Samica szubaka Smirnowa składa około 50 jaj. Rozwój larw do osobnika dorosłego trwa od 6 do 18 miesięcy w temp. pokojowej. Larwa dorasta do 8 mm długości, jest złoto-brązowo ubarwiona, z pękiem włosów na końcu ciała. Larwy żywią się substancjami organicznymi: suszone rośliny, nasiona, produkty pochodzenia zwierzęcego. Niszczą wtedy wełnę, pióra, skóry, futra. Owady dorosłe żyją krótko, a ich aktywność zależy od ilości energetycznych substancji tłuszczowych zgromadzonych w okresie larwalnym. Żyją krótko, kilka tygodni. W czasie swojego krótkiego życia samice muszą czym prędzej znaleźć partnera płciowego, aby nastąpiła kopulacja, a po niej składanie jaj. Rolę w odnajdywaniu płci pełnią feromony płciowe wydzielane przez gruczoły znajdujące się obok żeńskich narządów rozrodczych.

Tryb życia

Dorosłe Attagenus smirnovi dobrze latają i rozprzestrzeniają się lotem. Latem dorosłe przemieszczają się z jednego budynku do drugiego lotem. W określonych okresach życia wabi je światło, wtedy gromadzą na parapetach okien i wokół nich. Wykorzystując szczeliny i szpary oraz przewody wentylacyjne mogą przemieszczać się pomiędzy piętrami i pokojami. Roznoszone są też z różnymi produktami i przedmiotami (np. przesyłki pocztowe z Afryki). W kurniku dużo jest piór, zalega w nim złuszczony oskórek ptaków, dlatego w kurnikach występują skórnikowate.

Zwalczanie szkodników w kurnikach

Przed przystąpieniem do zwalczania larw i dorosłych skórników i szubaków należy określić źródła porażenia. Mogą nim być gniazda ptaków, gniazda os lub szerszeni, martwe owady na parapecie, albo martwa mysz. Źródła te należy usunąć z pomieszczeń kurnika i jego okolic, po czym zniszczyć (spalić). Artykuły żywnościowe i pasze zaatakowane przez larwy skórników i szubaków nie nadają się do spożycia i należy je wyrzucić lub zniszczyć. Mniejsze partie cenniejszych pasz opanowane przez larwy i chrząszcze skórników oraz szubaków należy przetrzymać w temperaturze 52oC przez 20 minut lub wymrozić zaatakowane produkty w temp. -18oC przez 6 dni. W czasie ostrych zim można przechowywać te produkty w nieogrzewanych garażach, na poddaszu. Częste sprzątanie pomieszczeń i zabiegi higieniczne w kurniku znacznie ograniczają liczebność tych szkodników. Zalecam systematyczne korzystanie z odkurzacza przemysłowego. Przy sprzątaniu należy usuwać martwe owady z parapetów i innych miejsc, pajęczyny, resztki produktów pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, mogące stanowić miejsce bytowania szkodników. W ten sposób ograniczymy larwom skórników i szubaków dostęp do pokarmu. Podczas prowadzenia akcji zwalczania gryzoni z zastosowaniem trutek należy zwrócić szczególną uwagę na dokładne zebranie padłych szczurów i mysz w budynku inwentarskim i w jego okolicy. W martwych i zasuszonych gryzoniach skórnikowate chętnie się rozmnażają i rozwijają. Jeśli w obiekcie są zawieszone lampy owadobójcze, to należy ich tace regularnie opróżniać z martwych owadów, bo wabią szubaki i skórniki z okolicy. Gdy nie ma ptaków, w pomieszczeniach zasiedlonych przez skórniki i szubaki należy powierzchnie opryskać preparatami kontaktowymi, które należy nie zmywać (nie usuwać) z powierzchni opryskanej przez kilka dni. Trzeba jednak pamiętać, że larwy wielu skórnikowatych (np. szubaka dwukropka, skórnika słonińca) są mało wrażliwe na działanie wielu preparatów kontaktowych, dlatego zalecane są preparaty fumigacyjne, tzn. uwalniające pary substancji owadobójczej. W dużych pomieszczeniach bez ptaków przeprowadza się dezynsekcję preparatami do opryskiwania o działaniu kontaktowym. Zabiegi dezynsekcji należy zlecić firmie zajmującej się zwalczaniem organizmów szkodliwych, która wybierze odpowiednie produkty biobójcze.

Pochodzenie gatunku

Szubak Smirnowa jest w Wielkiej Brytani znany jako „vodka beetle” (the brown carpet beetle). Pochodzi z Afryki (Kenia, Erytrea, Etiopia, Kongo), gdzie występuje masowo w gniazdach ptaków (np. jerzyka małego, Apus affinis) i nietoperzy. Larwy szubaka żywią się martwą materią pochodzenia zwierzęcego (pióra, sierść, złuszczona skóra). Po raz pierwszy został znaleziony w Europie w 1961 r. przez E. S. Smirnova w Moskwie. W Danii pierwszy raz zaobserwowano go w 1963 r., a w Polsce pojawił się dopiero u schyłku XX wieku (od 2000 r.). W krótkim czasie zasiedlił nasze mieszkania oraz siedziby instytucji (muzea), również poza wielkimi miastami. Chrząszcz ten opanował już całą Europę środkową, północną i wschodnią. Obecnie kierunek jego inwazji w Europie zmienia się na południowy (Bałkany, Italia) i zachodni (Francja, Hiszpania). Występuje też południowej-zachodniej Azji (Oman).