Kret europejski (Talpa europaea)
Kategorie: Gatunki szkodników, Owadożerne, Ssaki drapieżne, Szkodniki ogrodowe
Kret jest u nas objęty ochroną gatunkową. Zwalczanie kreta jest dopuszczalne tylko przy licznym wystąpieniu w ogrodach, tylko na terenach ogrodzonych (ogródki przydomowe, działkowe, inspekty), gdy rzeczywiście stanowi ogromny problem.
Wygląd
Długość ciała kreta mieści się w granicach 11 -17 cm, długość ogona 2 -3,5 cm, masa ciała 70 -120 g. Ciało ma kształt walcowaty, pysk jest wydłużony w spiczasty ryjek, głowa mała, szyja nie jest wyodrębniona. Kończyny są krótkie, przednie, zaopatrzone w szerokie i silne dłonie zwrócone na zewnątrz, zakończone są szpadlowatymi pazurami. Bardzo małe oczy ukryte w futrze potrafią jedynie rozpoznawać natężenie światła. Uszy nie posiadają małżowin. Futro jest krótkie, gęste i aksamitne, nieprzepuszczające wody i ziemi. Może ono układać się w dowolnym kierunku, nie stawia więc oporu przy poruszaniu się w tunelach, zarówno do przodu, jak i do tyłu. Najczęściej ubarwienie jest czarne lub grafitowe, ale zdarzają się osobniki łaciate, cynamonowe, białe, kremowe lub złociste. Strona brzuszna jest nieco jaśniejsza.
Występowanie
Kret zamieszkuje tereny trawiaste, pola, ogrody i polany leśne Europy, za wyjątkiem Irlandii, oraz środkowej Azji. W Polsce jest pospolity na terenie całego kraju, z wyjątkiem szczytowych partii Tatr. Podlega ochronie.
Tryb życia kreta
Kret większość życia spędza pod ziemią, gdzie kopie długie, kręte, rozgałęzione chodniki. Opuszcza je tylko, żeby zebrać źdźbła traw i opadłe liście na wyściółkę do gniazda, lub w sytuacji, kiedy zostanie przegoniony z własnego terytorium przez silniejszego osobnika. Podziemne budowle kreta dzielą się na część łowiecką i część mieszkalną. Tą pierwszą stanowią chodniki łowne, do których wpadają bezkręgowce. W części mieszkalnej centralny punkt stanowi komora z kulistym gniazdem wysłanym mchem, trawą, korzonkami i liśćmi. Podczas kopania kret co jakiś czas wypycha wygrzebaną ziemię na powierzchnię, tworząc tzw. kretowiska. Potrafi kopać z prędkością 13 m na godzinę. Latem chodniki usytuowane są płycej (10 -40 cm), zimą głębiej. W ciągu doby ma 3 ośmiogodzinne cykle. W czasie każdego z nich około 4 godziny wędruje w korytarzach i żeruje, a pozostałe 4 przesypia w gnieździe. Najbardziej aktywny jest w czasie cyklu, który przypada na godziny poranne, stąd najwięcej kretowisk powstaje rankiem. Kret nie zapada w sen zimowy. Najsłabiej rozwinięty zmysł to jest wzrok, słuch i węch są wykształcone znakomicie. Podczas żerowania wyszukuje swoje ofiary słuchem. Kret słyszy nawet odgłosy spadających kropli deszczu na powierzchnię gleby, dlatego wykorzystujemy dźwięki do wypłaszania nieproszonego gościa z naszego ogrodu.
Odżywianie
Pokarm kreta stanowią dżdżownice, larwy owadów, chrząszcze, czasami ślimaki i drobne kręgowce (jaszczurki, węże, małe ptaki, myszy), które przypadkiem wpadły do tunelu. Na zimę kret gromadzi zapasy składające się przede wszystkim z żywych dżdżownic, unieruchomionych przez nakłucie zębem segmentu głowowego. Kret jest bardzo pożyteczny, gdyż jest naszym sprzymierzeńcem w walce z groźnymi szkodnikami glebowymi.
Rozmnażanie i rozwój kreta
Okres godowy trwa 1-2 dni. Młode rodzą się w okresie od kwietnia do lipca. Samica daje 1 lub 2 mioty rocznie. Po ciąży trwającej 35 -42 dni na świat przychodzi 2 -7 nieowłosionych i ślepych młodych. Laktacja trwa miesiąc, młode usamodzielniają się po 2 miesiącach, a dorastają po roku. Długość życia kreta wynosi prawdopodobnie 3 -4 lata.
