Krocionóg czarny (Cylindroiulus teutonicus)

Kategorie: Gatunki szkodników, Szkodniki dokuczliwe, Wije, Wije

Wygląd

Jest błyszczący, walcowaty, barwy brunatno-czarnej. Jego ciało składa się z 38-53 segmentów, których pancerze łączą się tworząc zwartą, mocną okrywę ciała. U samca jest od 63 do 85 par nóg, a u samicy – 65-97 par nóg. Długość samca wynosi 19-32 mm, a szerokość ciała 1.6-2.6 mm; wymiary samic są następujące: długość 18 -37 mm, szerokość 2-3.2 mm.

Występowanie

Krocionóg czarny występuje pospolicie w polu i w zabudowaniach, np. w szklarniach, gdzie uszkadza większość uprawianych roślin. W polu niszczy rośliny okopowe. Krocionóg czarny jest szczególnie częsty w ogrodach i parkach, skąd wykonuje wędrówki w kierunku ludzkich zabudowań. Pojawia się licznie wokół budynków i wchodzi do pomieszczeń na parterze i do piwnic. Jest gatunkiem zachodnioeuropejskim. Przez Polskę przebiega jego wschodnia granica zasięgu, dlatego występuje liczniej w zachodniej części naszego kraju.

Rozród

Krocionogi są zwierzętami rozdzielnopłciowymi. Samice po zapłodnieniu budują w ziemi gniazda w kształcie dzwonu, gdzie umieszczają po kilkaset jaj. Krocionogi składają jaja od maja do września. Po upływie kilku tygodni z jaj wylęgają się larwy. Młode są podobne do osobników dorosłych. Żerują i rosną, kilkakrotnie liniejąc. Po każdym linieniu powiększa się ich ciało, gdyż pojawiają się nowe segmenty i nogi. Zimują osobniki dorosłe i larwy krocionogów we wgłębieniach, szczelinach lub wygrzebanych jamkach w ziemi. Pełny rozwój larw trwa rok. Krocionogi żyją od 3 do 5 lat.

Znaczenie dla środowiska

Krocionogi zasiedlają zwykle wilgotne miejsca i w ciągu dnia przebywają w kryjówkach, pod opadłymi liśćmi, kamieniami, deskami, belkami, pod skrzyniami i doniczkami. Żyjąc w wierzchniej warstwie gleby odżywiają się butwiejącymi szczątkami roślin oraz kiełkującymi nasionami. Występując w uprawach uszkadzają wschodzące młode rośliny. Czasem nadgryzają korzenie lub wygryzają, podobnie jak drutowce, wąskie chodniki w bulwach i cebulach osłabionych i chorych roślin. W bogatych w próchnicę i wilgotnych glebach nasiona wielu roślin w czasie kiełkowania mogą być całkowicie wygryzione przez krocionogi. Uszkodzone kiełki, delikatne korzonki i łodyżki przy ziemi młodych siewek więdną, łamią się, przewracają się i usychają. W szklarniach podgryzają zakorzeniające się sadzonki goździka oraz młode pędy paproci. W cebulach hiacynta i tulipana, w bulwach begonii, cyklamenów i storczyków wygryzają głębokie jamy. Na poletko uprawne i pole krocionogi zwabiają powstające przy kiełkowaniu nasion cukry oraz produkty rozpadającej się tkanki kiełkujących nasion. Później przechodzą na rozwijające się młode roślinki. Szkodliwość ich zwiększa się w okresie chłodnej pogody, która opóźnia i przedłuża okres kiełkowania nasion. Żywiąc się butwiejącymi szczątkami roślin odgrywają pożyteczną rolę, gdyż przyśpieszają procesy przemiany materii organicznej w glebie.